ĐTQG toàn thua: Nền bóng đá Việt Nam cần chiến lược phát triển dài hơi – Báo Công an Nhân dân điện tử

Thất bại tổng lực của đội tuyển Việt Nam tại vòng loại thứ 3 World Cup 2022 châu Á cho thấy vị trí trong thực tiễn của tất cả chúng ta trên bình diện bóng đá châu Á lúc bấy giờ. Nếu muốn đặt chân vào nhóm những nền bóng đá mạnh nhất lục địa, Việt Nam cần có kế hoạch phát triển đúng đắn và dài hạn .

Điểm giới hạn của bóng đá Việt Nam

Trước khi HLV Park Hang-seo đến, tuyển Việt Nam chỉ vô địch AFF Cup một lần duy nhất vào năm 2008. Ở thời gian đó, tuyển Việt Nam lên ngôi đầy ấn tượng nhưng tất cả chúng ta bị Malaysia loại ngay ở vòng bán kết sau đó 2 năm. Tại SEA Games, thành tích tốt nhất của bóng đá nam Việt Nam cũng chỉ dừng được huy chương bạc .
que ngoc hai.jpg -0
Bóng đá Việt Nam cần có chiến lược phát triển đúng đắn và dài hạn.

Các giải đấu ở cấp độ châu lục? Có lẽ người hâm mộ không có bất cứ ký ức nào. Asian Cup duy nhất mà tuyển Việt Nam được tham dự là vòng chung kết năm 2007. Khi đó, chúng ta chỉ có vé với tư cách đồng chủ nhà cùng các quốc gia Đông Nam Á khác, bao gồm Malaysia, Indonesia và Thái Lan.

Trước khi HLV Park Hang-seo đến, tuyển Việt Nam dừng bước ở bán kết AFF Cup năm nay và tệ hơn, đội U23 bị loại ngay từ vòng bảng SEA Games 2017. Sau khi HLV người Nước Hàn đến, U23 Việt Nam lập tức lọt vào chung kết U23 châu Á 2018, đội Olympic tiến vào bán kết ASIAD 2018, tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup 2018. Đến năm 2019, tất cả chúng ta lập thêm cột mốc lịch sử dân tộc khi vào top 8 đội mạnh nhất châu Á tại Asian Cup đồng thời thỏa mộng vàng tại SEA Games .
Nói cách khác, chỉ trong vòng 2 năm, HLV Park Hang-seo đã giúp tuyển Việt Nam chinh phục mọi tiềm năng mà tất cả chúng ta mong ước. Ông thậm chí còn đưa bóng đá Việt Nam vượt ra khỏi Khu vực Đông Nam Á và trở thành cái tên quen thuộc ở những sân chơi lục địa .
Nếu liệt kê thành tích này, người hâm mộ sẽ giật mình khi nghĩ đến bước tiến tiếp theo của bóng đá Việt Nam. Chúng ta đã thống trị những giải đấu Khu vực Đông Nam Á, đã vào sâu ở những giải đấu tầm cỡ châu Á. Nếu cứ chạy theo thành tích, tất cả chúng ta chỉ thỏa mãn nhu cầu khi tuyển Việt Nam vào bán kết Asian Cup, giành thắng lợi tại vòng loại sau cuối đến World Cup hay thậm chí còn giành vé dự World Cup ? Đáng tiếc, đó đều là những tiềm năng mà không có phép màu nào hoàn toàn có thể biến thành thực sự chỉ sau một đêm .
Nói cách khác, bóng đá Việt Nam đang đi đến cực hạn. Trước đây, tất cả chúng ta có quyền hụt hẫng khi đội nhà không hề vô địch AFF Cup hay giành HCV SEA Games, bởi lẽ tiềm năng của bóng đá Việt Nam đủ năng lực làm điều đó. Nhưng hiện tại, sẽ là ảo tưởng nếu nói rằng tuyển Việt Nam đủ sức vào đến bán kết Asian Cup hay cạnh tranh đối đầu vé dự World Cup. Vậy tất cả chúng ta phải thỏa mãn nhu cầu với thành tích này ? Không hẳn, điểm số lượng giới hạn hiện tại chính là bước đệm quan trọng cho bóng đá Việt Nam tiến lên quý phái cao hơn .
Có điều, mọi thứ sẽ không diễn ra nhanh gọn và thuận tiện như những trong bước đầu. Thậm chí, bóng đá Việt Nam có rủi ro tiềm ẩn tụt lại phía sau nếu không có kế hoạch đúng đắn và dài hạn .

Chiến lược phát triển dài hạn

Mô hình phát triển bóng đá châu Âu là điều mà chúng ta có thể học hỏi. Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) đã triển khai chương trình phát triển, thu hút người chơi bóng đá trên khắp lục địa già từ lâu.

Trong kế hoạch đó, điển hình nổi bật nhất gồm có ba yếu tố lớn : Bóng đá trong trường học, bóng đá trẻ ở Lever cơ sở, những CLB địa phương và chất lượng HLV trong nước. Cả ba yếu tố này cần được xử lý, phát triển cùng lúc để thôi thúc cả nền bóng đá đi lên một cách vững chắc .
Thống kê cho thấy hơn 80 % trẻ nhỏ, những buổi học thể dục là thời cơ duy nhất để tham gia hoạt động giải trí sức khỏe thể chất. Vì vậy, trường học và những TT thể dục thể thao cấp xã, phường trở lên là nơi nhiều trẻ nhỏ sẽ chơi bóng đá lần tiên phong. Các em cần có thưởng thức đủ tốt để hình thành thói quen tập thể thao và chơi bóng, qua đó nuôi dưỡng đam mê, tình yêu với bóng đá .
Trong khi đó, những CLB cấp cơ sở chính là nơi “ sàng lọc ” kĩ năng tiên phong trong một mạng lưới hệ thống bóng đá chuyên nghiệp. Không phải cầu thủ nào cũng hoàn toàn có thể lọt vào mắt xanh của những tuyển trạch viên nếu chỉ chơi bóng đá trào lưu, bóng đá tự phát. CLB bóng đá địa phương là nền tảng của hội đồng và ngược lại, CLB cung ứng nơi để mọi người xích lại gần nhau vì tiềm năng chung. Sẽ thuận tiện hơn cho những kĩ năng trẻ có vé vào những học viện chuyên nghành nổi tiếng nếu có một sân chơi tốt ở địa phương .
Cuối cùng, sẽ không có học trò giỏi nếu không có đủ thầy giỏi. Chất lượng HLV tại Việt Nam vẫn là một dấu hỏi lớn và không có tiêu chuẩn nào nhìn nhận đủ rõ ràng. Chúng ta đang thiếu HLV ở mọi Lever, từ đội trẻ cho đến đội chính. Việc sử dụng lẫn lộn HLV cho những lứa tuổi khác nhau đôi lúc làm chậm sự phát triển của những cầu thủ trẻ, hoặc tệ hơn, khiến họ đi sai hướng .
Tất nhiên, ngoài ba yếu tố nói trên, những điều quan trọng hơn cũng phải bảo vệ, từ cơ sở vật chất cho đến những giải vô địch vương quốc chất lượng. Tất cả đều không phải những yếu tố hoàn toàn có thể xử lý trong chốc lát. Nếu Việt Nam quả thực muốn hướng đến nhóm những đội mạnh nhất châu Á, tất cả chúng ta sẽ phải tiến từng bước, chậm nhưng chắc .

Bài học lớn từ Bỉ

Trước khi có được vị trí số 1 trên bảng xếp hạng FIFA như ngày này, bóng đá Bỉ cũng trải qua một thập kỷ đau thương, mở màn từ việc bị loại ngay từ vòng bảng EURO 2000 – giải đấu mà họ đóng vai đồng chủ nhà cùng Hà Lan. Kể từ sau thất bại cay đắng đó, bóng đá Bỉ gần như biến mất trên map quốc tế. Họ không hề giành vé dự 5 vòng chung kết lớn liên tục, gồm có EURO 2004, 2008, 2012 và World Cup 2006, 2010 .
Tuy nhiên, khi trở lại vào World Cup năm trước, Bỉ lập tức trở thành “ hiện tượng kỳ lạ ” với dàn cầu thủ trẻ đắt giá và được săn lùng nhất thời gian đó. Các ngôi sao 5 cánh của Bỉ hoàn toàn có thể kể đến như Thibaut Courtois, Toby Alderweireld, Eden Hazard, Kevin de Bruyne, Romelu Lukaku … Bên cạnh đó là rất nhiều cầu thủ chất lượng, đủ năng lực tạo thành một đội bóng mạnh trong nhiều năm .
Để có sự biến hóa đó, Bỉ cũng phải làm lại từ đầu, từ bóng đá học đường, từ những lò giảng dạy trẻ ở cấp cơ sở cho đến những học viện chuyên nghành của những CLB lớn đồng thời nâng cao chất lượng HLV. Họ kiên trì với kế hoạch này trong suốt 10 năm, 15 năm và thu về trái ngọt. Đến giờ, cách làm bóng đá của Bỉ đã trở thành quy mô mà nhiều vương quốc khác học hỏi .