Tuyển Việt Nam và nguồn lực Việt kiều

Trong 4 đội lọt vào bán kết AFF Cup 2020, chỉ tuyển Việt Nam dùng 100 % cầu thủ trong nước và yếu tố tận dụng nguồn lực rất đáng bàn sau những gì đã diễn ra .

Bình luận

Tuyen Viet Nam va bai toan nguon luc Viet kieu anh 1

Indonesia, Nước Singapore và cả Thailand có những cầu thủ nhập tịch và gốc gác của vương quốc mình cho AFF Cup 2020. So với Việt Nam, rõ ràng những đối thủ cạnh tranh có nhiều nguồn lực hơn và hiệu suất cao cũng rõ ràng hơn, đặc biệt quan trọng là khi rơi vào cảnh khủng hoảng cục bộ lực lượng. Từ đây, câu hỏi đặt ra là liệu những người làm bóng đá có đang bỏ sót tài nguyên khi chỉ tập trung chuyên sâu vào những cầu thủ thuần Việt 100 %. Cần nói rõ hơn, những cầu thủ Việt Nam lúc bấy giờ đều tranh tài trong nước. Điều đó không phải là yếu tố quá lớn bởi V.League vẫn là giải đấu số 1 khu vực và không phải lúc nào cầu thủ xuất ngoại cũng thành công xuất sắc. Tuy nhiên, lực lượng cầu thủ gốc Việt và xa hơn là những người quốc tế đang tranh tài tại Việt Nam sẽ góp phần nhiều vào trình độ nếu những người làm bóng đá biết cách tận dụng.

Nhập tịch là câu chuyện quá khứ

Tuyển Việt Nam từng mở cửa, trao cơ hội cho những cầu thủ nhập tịch ở thời kỳ V.League đón chào nhiều hảo thủ. Phan Văn Santos, Đinh Hoàng La là những trường hợp điển hình.

Sau này, cầu thủ nhập tịch dần vắng bóng và những đội tuyển vương quốc cũng dần nói không với việc dùng cầu thủ nhập tịch, vì nhiều nguyên do khác nhau. 13 năm sau trận giao hữu giữa tuyển Việt Nam và Olympic Brazil trên sân Mỹ Đình, nhiều người vẫn nhắc lại vấn đề của thủ môn Phan Văn Santos ( Fabio dos Santos ) như một lời nhắc nhở mỗi khi nói về việc nhập tịch cầu thủ. Cựu thủ môn của CLB Long An hát toàn vẹn quốc ca Brazil, nơi mình sinh ra và lớn lên, khi đang khoác áo đội tuyển Việt Nam. Khi đó, cựu thủ thành sinh năm 1977 đang được ” cơ cấu tổ chức ” suất bắt chính hướng tới AFF Cup 2008 của thầy trò HLV Henrique Calisto. Santos còn đưa ra phát ngôn để đời chỉ ít lâu sau khi có tấm hộ chiếu Việt Nam : ” Hãy trả lại tên cho tôi. Xin đừng gọi tôi là Phan Văn Santos nữa … Hãy gọi tôi là Fabio dos Santos “. Những lùm xùm của thủ môn gốc Brazil, ở thời gian bóng đá Việt Nam mới Open, khiến những người làm bóng đá và cả cấp cao hơn phải nhìn lại. Các pháp luật tương quan được siết chặt hơn. Cầu thủ nhập tịch cũng không còn nhiều thời cơ lên tuyển.

Tuyen Viet Nam va bai toan nguon luc Viet kieu anh 2
Hoàng Vũ Samson là cầu thủ nhập tịch khan hiếm còn sót lại V.League. Anh khoác áo CLB Thanh Hóa ở mùa giải 2021. Ảnh : Minh Chiến.

Có khoảng chừng thời hạn rất dài về sau, việc gọi cầu thủ nhập tịch lên tập trung chuyên sâu đội tuyển gần như rơi vào quên lãng. Nhiều người mặc định đội tuyển vương quốc không có chỗ cho những người không mang dòng máu Việt Nam. Đến hiện tại, trao thời cơ cho cầu thủ nhập tịch, về mặt chính sách, vẫn là câu hỏi khó lý giải. Tuy nhiên, bóng đá Việt Nam lại gặp yếu tố khác : Chất lượng ngoại binh không bảo vệ. V.League hiện tại không còn nhiều cầu thủ ngoại vừa phân phối đủ những nhu yếu nhập tịch vừa cung ứng nhu yếu về trình độ. Chất lượng của nội binh ngày càng tăng và không còn khoảng cách quá xa so với ” Tây ” như trước kia.

Cầu thủ gốc Việt đến rồi đi

Cùng với dòng chảy, tuyển Việt Nam không những Open cho cầu thủ nhập tịch mà lực lượng gốc Việt cũng được trao thời cơ. Từng có quá trình những đội tuyển vương quốc tận mắt chứng kiến dàn cầu thủ gốc Việt ” đổ xô “, vừa để thử chân, vừa cho những tiềm năng trình độ. Michal Nguyễn được HLV Toshiya Miura triệu tập lên Olympic Việt Nam. Mạc Hồng Quân khoác áo U23 Việt Nam rồi tuyển vương quốc. Xa hơn là việc đồng đội Patrik Lê Giang và Emil Lê Giang về thử việc khi HLV Mai Đức Chung cầm quân ở những đội tuyển, bằng tiền của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam. Trường hợp gần đây nhất và tốn rất nhiều giấy mực bàn luận là thủ môn Filip Nguyen. Anh không phân phối những nhu yếu về thủ tục để sở hữu tấm hộ chiếu Việt Nam, dù có bố là người thuần Việt. Sau thời hạn rất dài chờ đón, anh quyết định hành động khoác áo đội tuyển CH Czech.

Tuyen Viet Nam va bai toan nguon luc Viet kieu anh 3
Mạc Hồng Quân là trường hợp Việt kiều thành công xuất sắc nổi bật tại V.League. Ảnh : Minh Chiến.

Một trường hợp khác cũng thu hút sự quan tâm là Tony Lê Tuấn Anh về thử việc tại U19 Việt Nam dưới thời HLV Hoàng Anh Tuấn. Trước đó Keven Nguyễn cũng nhiều lần đánh tiếng nhưng bị ngó lơ. Cầu thủ người Mỹ gốc Việt sau đó ký hợp đồng kéo dài 3 năm với CLB Hải Phòng rồi ra đi, khi hợp đồng kết thúc, trong yên lặng.

Filip Nguyễn rất khao khát được khoác lên mình chiếc áo đội tuyển Việt Nam nhưng không có đủ sách vở làm thủ tục. Để hoàn tất quy trình nhập tịch, anh cần hy sinh sự nghiệp đang tăng trưởng tại CH Czech để về V.League tranh tài nhưng đó là sự lựa chọn rất khó khăn vất vả. Cuộc phiêu lưu của bạn bè nhà Patrik sau khi thử việc ở U19 Việt Nam còn liên tục với nhiều lời hứa hẹn. Lê Giang tìm kiếm thời cơ ở Navibank Hồ Chí Minh rồi Thành Phố Hà Nội ACB. Kết quả, thủ môn cao 1,88 m trở về quê mẹ Slovakia sau đó ít lâu vì không được nhìn nhận cao. Xa hơn, thời gian Internet ở Việt Nam còn hạn chế, VFF cũng từng đón những Việt kiều với bản lý lịch hoành tráng về thử việc nhưng đều nhận lại quả đắng. Ludovic Casset được ra mắt là trung vệ của AJ Auxerre ( ở Ligue 1 ). Song, anh chỉ có một tháng thử việc tại đội tuyển Việt Nam trước khi bị gạch tên. Sau đó, Casset, với tên tiếng Việt là Mã Trí có 3 năm khoác áo CLB TP. Đà Nẵng. Song, anh khiến toàn bộ tuyệt vọng bởi trình độ chỉ vào dạng trung bình – yếu của mình và bị thanh lý sớm chỉ sau một mùa giải. Sau Ludovic Casset là Toni Lê Hoàng. Anh được ra mắt là cầu thủ hay nhất U19 Ba Lan 2004 và 2005, giành HCĐ Dana Cup 1999 tại Đan Mạch ( với sự tham gia của 32 đội trẻ châu Âu ), vô địch U19 Ba Lan năm 2005 … Về Việt Nam, Lê Hoàng không đủ thể lực để chạy đến phút 60 và cũng bị loại.

Bài toán chưa lời giải

Các đội bóng Khu vực Đông Nam Á đang tận dụng tốt nguồn lực nhập tịch và cầu thủ gốc gác quê nhà. Tom Bihr của xứ sở của những nụ cười thân thiện, Elkan Baggot của Indonesia là ví dụ. Singapore từng rất thành công xuất sắc với 3 chức vô địch AFF Cup khi dùng dàn cầu thủ nhập tịch. Malaysia lúc bấy giờ cũng có nhiều người Mã kiều trong đội hình chính. HLV Park Hang-seo, trong quy trình tuyển chọn nhân sự cho những đội tuyển vương quốc, từng công khai minh bạch mong ước tận dụng nguồn lực Việt kiều vốn được tiếng là rất dồi dào. Ông không tiếc công sang tận châu Âu để ” soi giò ” những cái tên mình đang quan tâm. Ngoài Filip ở CH Czech, ông còn chú ý tới Alexander Dang ở Na Uy. Thuyền trưởng đội tuyển Việt Nam còn sắp xếp gặp riêng hai cái tên này. Sau đó, hiệu quả chuyến đi không được VFF đề cập tới. Filip có lần lên đội tuyển CH Czech, còn Alexander cũng dần biến mất trên những phương tiện đi lại truyền thông online. Tiền đạo này cũng không còn lên tiếng về giấc mơ tuyển Việt Nam nữa.

Tuyen Viet Nam va bai toan nguon luc Viet kieu anh 4
Đặng Văn Lâm đang trên đường thành công xuất sắc sau khi có chỗ đứng tại V.League. Ảnh : Cerezo Osaka.

Vẫn có những cầu thủ trụ được tại V.League và được trao thời cơ ở đội tuyển Việt Nam. Đặng Văn Lâm và Mạc Hồng Quân là hai trường hợp nổi bật. Văn Lâm thậm chí còn đã vượt qua nhiều khó khăn vất vả cùng khoảng chừng thời hạn sóng gió. V.League chính là bàn đạp để thủ môn này sang Thai League rồi J.League 1 lúc bấy giờ. Mạc Hồng Quân đang có đời sống như mơ. Anh được khoác áo U23 Việt Nam, ghi dấu ấn trong màu áo Olympic Việt Nam tại Asian Games năm trước, lên đội tuyển Việt Nam và là một trong những tiền vệ số 1 tại V.League.

Xa hơn, chúng ta còn có Đặng Văn Robert, Michel Nguyễn. Họ đều có chỗ đứng nhất định ở đấu trường V.League. Chỉ đáng tiếc rằng năng lực của những cầu thủ này chưa đủ để thi đấu cho đội tuyển quốc gia, dù đã được trao cơ hội.

Vài năm trở lại đây, vẫn có những trường hợp cầu thủ gốc Việt trở về tìm kiếm thời cơ. Song, những cầu thủ thực sự có chất lượng ngày càng hiếm. CLB Viettel từng đặt nhiều kỳ vọng vào việc tìm kiếm những cầu thủ gốc Việt ( có quốc tịch Việt Nam, chơi như cầu thủ nội và có chất lượng tương tự ngoại binh ). Song, kế hoạch này đến nay vẫn chưa thành. Thêm nữa, tác động ảnh hưởng của dịch bệnh khiến việc vận động và di chuyển bị hạn chế cũng là rào càn khiến cầu thủ gốc Việt ít đến V.League hơn. Trong khi đó, tuyển Việt Nam vẫn phải loay hoay với nguồn lực tại chỗ. HLV Park giải thích các quyết định thay người trong trận hòa Thái Lan Huấn luyện viên (HLV) trưởng tuyển Việt Nam cho biết những phương án thay đổi nhân sự đã cho kết quả không như ý trước Thái Lan ở trận bán kết lượt về AFF Cup 2020.