Thế vận hội 1988: Bước ngoặt giúp Hàn Quốc lột xác sau 30 năm

Sau 3 thập kỷ, hai vương quốc trên bán đảo Triều Tiên phân hóa can đảm và mạnh mẽ cả về kinh tế tài chính, chính trị, văn hóa truyền thống. Nước Hàn trở thành nền kinh tế tài chính tăng trưởng, một trong 4 con rồng châu Á .Năm 1988, lần gần đây nhất Nước Hàn đăng cai tổ chức triển khai Thế vận hội, miền Bắc và miền Nam của bán đảo Triều Tiên không có nhiều độc lạ. Dù bị chia cắt với ranh giới là vĩ tuyến 38, hai miền Bắc – Nam vẫn có cùng ngôn từ, lịch sử dân tộc và những mối link mái ấm gia đình .
Tới thời gian đó, cả Triều Tiên và Nước Hàn trải qua chặng đường dài, từ thời kỳ bị chiếm đóng cho đến khi tái thiết nền kinh tế tài chính sau cuộc nội chiến quyết liệt. Nhưng Thế vận hội Seoul 1988 đã tạo nên bước ngoặt biến hóa Nước Hàn. Triều Tiên năm đó không tham gia, thậm chí còn còn thực thi vụ tiến công chết người 10 tháng trước khi Thế vận hội diễn ra .

Bước ngoặt của Hàn Quốc

Trải qua 30 năm, hai nước đã phân hóa mạnh mẽ cả về kinh tế, chính trị và văn hóa. Hàn Quốc nhanh chóng công nghiệp hóa, trở thành một trong những nền kinh tế phát triển với tốc độ nhanh nhất thế giới, trong khi Triều Tiên tương đối trì trệ. 

Kết thúc Chiến tranh Triều Tiên 1950 – 1953, Nước Hàn là một trong những nước nghèo nhất trên quốc tế với thu nhập trung bình đầu người chỉ khoảng chừng 64 USD. Đến những năm 1960, GDP trung bình đầu người của Nước Hàn vẫn chỉ mức tương tự với những nước nghèo tại châu Phi và châu Á .

ky tich song Han anh 1
GDP bình quân đầu người của Triều Tiên và Hàn Quốc qua các năm. Đồ họa: New York Times.

Sau khi chấm hết chế độ độc tài quân sự chiến lược, Nước Hàn Open với quốc tế. Triều Tiên trong khi đó liên tục bị cô lập .
Ngày nay, Nước Hàn xuất khẩu điện thoại thông minh Samsung, xe Hyundai và phim truyền hình dài tập. Triều Tiên thì vẫn phải nhờ vào vào xuất khẩu than, quần áo và thủy hải sản, lao đao bởi hàng loạt lệnh trừng phạt .
Vào thời kỳ Triều Tiên chống chọi với nạn đói, Nước Hàn trở thành một nhà xuất khẩu văn hóa truyền thống số 1 của châu Á, xuất khẩu phim điện ảnh, phim truyền hình, âm nhạc, đặc biệt quan trọng nổi tiếng với K-pop .
Lá cờ đặc biệt của Hàn Quốc và Triều Tiên Lá cờ Thống nhất của hai miền trên bán đảo Triều Tiên được coi là biểu tượng cho ước mơ của hàng triệu người trên bán đảo về hòa bình và thống nhất.

Seoul và đột phá Thế vận hội

Qua Đại hội thể thao châu Á năm 1986 và Thế vận hội 1988, Seoul đã tăng cường những hoạt động giải trí nằm ra mắt và tiếp thị hình ảnh ra quốc tế. Việc kiến thiết xây dựng trường bay quốc tế mới và những TT hội nghị phản ánh sự tăng trưởng thành một đô thị toàn thế giới của Seoul .
nhà nước khởi đầu dự án Bất Động Sản làm sạch nước ô nhiễm sông Hán. Các bờ sông tự nhiên được thay thế sửa chữa bằng bê tông ngay ngắn và đường ống thoát nước đặt dọc hai bên bờ để lọc chất ô nhiễm .
Một đường cao tốc được xây dọc theo bờ sông, nối trường bay Kimpo với TT thành phố và sân vận động Olympics. Đường tàu điện ngầm cũng được lan rộng ra. Các tuyến số 2, số 3 và số 4 tạo thành một chữ X đi khắp TT Seoul .

ky tich song Han anh 2
Seoul hiện là trung tâm kinh tế, chính trị và văn hoá của cả Hàn Quốc. Ảnh: Getty.

Trong thập niên 80 thế kỷ trước, chính phủ thúc đẩy dự án tái phát triển và đã làm thay đổi đáng kể bộ mặt Seoul. Để đáp ứng nhu cầu của tầng lớp trung lưu ngày càng đông, chính phủ khởi động các dự án nhà ở khổng lồ tại các khu Mok-dong, Kodok-dong, Kaepo-dong và Sanggye-dong.

Năm 1989, cơ quan chính phủ Nước Hàn thiết kế xây dựng 5 thành phố vệ tinh : Ilsan, Pundang, Sanbon, Pyongchon và Chungdong, để giảm bớt thực trạng thiếu nhà ở Seoul. Seoul không còn là một thành phố độc lập mà trở thành TT của vùng lan rộng ra đô thị hơn 20 triệu người. Thành phố liên tục đổi khác nhanh gọn vào những năm 1990, khi nền tảng công nghiệp từ lao động được thay bằng công nghệ cao .

Triều Tiên bị bỏ lại sau 30 năm

Ngày 9/2, đoàn đại biểu của Triều Tiên cùng đoàn Nước Hàn diễu hành dưới một lá cờ thống nhất trong lễ khai mạc Olympics tại PyeongChang. Màn trình diễn bộc lộ niềm tin thể thao đoàn kết, tuy nhiên không hề phủ nhận rằng kể từ Thế vận hội Seoul, Triều Tiên và Nước Hàn đã trở nên rất độc lạ chỉ trong 3 thập kỷ .
Vào thời gian Olympics 1988 diễn ra, cả hai miền bán đảo Triều Tiên đều đủ năng lực kiến thiết xây dựng những mạng lưới hệ thống tàu điện ngầm phức tạp dưới lòng những thủ đô hà nội. Nhưng một thập kỷ sau Thế vận hội Seoul, chỉ Nước Hàn hoàn toàn có thể duy trì đều đặn hoạt động giải trí của những tuyến tàu điện ngầm này, theo New York Times .
Các ga tàu điện ngầm ở Seoul mang đặc trưng của một quốc gia công nghiệp tăng trưởng, ngập tràn những áp phích quảng cáo phim và làm đẹp. Trong khi đó, mạng lưới hệ thống tàu điện ngầm ở Bình Nhưỡng trang trí chi chít tranh vẽ cổ động, rộng gấp hai lần nơi trú bom hạt nhân tuy nhiên rất ít được sử dụng. Các toa tàu mấy chục năm nay không hề được tăng cấp, phần nhiều còn mới .

ky tich song Han anh 3
Hình ảnh ga tàu điện ngầm ở Bình Nhưỡng năm 2005 (trái) và ở Seoul năm 2006. Ảnh: Getty.

Điều đáng nói là Bình Nhưỡng lựa chọn theo đuổi việc tăng trưởng vũ khí hạt nhân và tên lửa tầm xa, cô lập mình với quốc tế. Vài năm trước, nhiều người vẫn xem chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên chỉ là trò đùa và không hề rình rập đe dọa đến Mỹ, nhất là sau những vụ phóng tên lửa thất bại .
Giờ đây, việc Bình Nhưỡng thực sự có năng lực phóng thành công xuất sắc tên lửa đạn đạo liên lục địa mang đầu đạn hạt nhân vẫn chưa được xác nhận và còn gây nhiều tranh cãi .
Tuy nhiên, với quyết tâm sắt đá, những vụ thử nghiệm thành công xuất sắc và những bước tiến lớn đạt được trong năm 2017 về chương trình vũ khí hạt nhân, sau cuối thì Triều Tiên cũng khiến những cơ quan tình báo và chủ trương đối ngoại trên quốc tế đã phải nhìn nhận trang nghiêm về năng lượng hạt nhân của nước này .
Mặt khác, sự theo đuổi dai dẳng so với tên lửa đạn đạo và công nghệ tiên tiến vũ khí hạt nhân đi ngược lại mong ước độc lập của hội đồng quốc tế, dẫn tới hậu quả là Bình Nhưỡng bị cô lập và phải gánh những lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc .

Kinh tế Triều Tiên trong những năm gần đây bắt đầu tăng trưởng ở mức độ vừa phải, nhưng hàng loạt lệnh trừng phạt nặng nề của Liên Hợp Quốc đã khiến Triều Tiên không thể bán các mặt hàng xuất khẩu thế mạnh. Nền kinh tế quốc gia này có thể sẽ tiếp tục rơi vào khó khăn. 

Chỉ vài tuần trước, ý tưởng sáng tạo Triều Tiên dự Thế vận hội còn là ngoạn mục. Tổng thống Moon Jae In bày tỏ kỳ vọng Olympics PyeongChang hoàn toàn có thể chấm hết bế tắc và thôi thúc những bên đàm phán .
Tại kỳ Thế vận hội này, một tín hiệu nữa cho thấy stress hạ nhiệt là Triều Tiên và Nước Hàn sẽ không chỉ cùng nhau diễu hành trong lễ khai mạc mà còn cùng tranh tài trong đội tuyển khúc côn cầu trên băng nữ .
Triều Tiên duyệt binh ngay trước Olympics mùa đông ở Hàn Quốc Một ngày trước lễ khai mạc Olympics mùa đông tại Hàn Quốc, Triều Tiên tổ chức duyệt binh mừng ngày thành lập quân đội. Dù vậy, cuộc duyệt binh không được phát sóng trực tiếp.