Năm 2022 và kỳ vọng đổi mới của tuyển Việt Nam – VnExpress

Trẻ hóa liên tục đội tuyển là tiềm năng không mới với bất kể nền bóng đá nào trên quốc tế, và đó là lựa chọn gần như duy nhất của Việt Nam trong năm 2022 .Đội trưởng Quế Ngọc Hải và các tuyển thủ Việt Nam vỗ tay tri ân người hâm mộ trên SVĐ quốc gia Singapore sau khi dừng bước tại AFF Cup 2020 hôm 26/3. Ảnh: Leo SengweiĐội trưởng Quế Ngọc Hải và những tuyển thủ Việt Nam vỗ tay tri ân người hâm mộ trên SVĐ Quốc gia Nước Singapore sau khi dừng bước tại AFF Cup 2020 hôm 26/12/2021. Ảnh : Leo SengweiTròn 20 năm trước, tại AFF Cup 2002, đội tuyển khi đó do HLV Henrique Calisto dẫn dắt đến Jakarta ( Indonesia ) dự giải mà không mang theo bất kể sự kỳ vọng nào. Bóng đá Việt Nam khi đó ở đáy của cuộc khủng khoảng chừng nghiêm trọng. ” Thế hệ vàng ” đời đầu đã chia tay sân cỏ gần hết sau thất bại ở Tiger Cup 2000, còn lứa U23 bị loại ngay vòng bảng SEA Games 2001. Thời đó, đội tuyển của ông Calisto thậm chí còn còn không có quần áo mới để tập luyện, không nhiều người chăm sóc đến đội bóng .

Đó là lần đầu tiên mà Phạm Văn Quyến (18 tuổi), Phan Văn Tài Em (20), Nguyễn Minh Phương (22) và Nguyễn Huy Hoàng (21) có mặt trong đội tuyển, còn đa số các tuyển thủ khác đều đã 29-30 tuổi. Nhưng những cầu thủ trẻ ấy đều được tạo điều kiện để ra sân. Có người là trụ cột (Tài Em, Minh Phương), có người ghi bàn ngay trận đầu tiên (Văn Quyến). Đội tuyển do Calisto dẫn dắt đoạt HC đồng tại kỳ giải đó một cách bất ngờ. Người ghi bàn ấn định chiến thắng 2-1 ở trận tranh giải Ba gặp Malaysia là Nguyễn Minh Phương – người sau đó sáu năm có đường đá phạt chuẩn xác để giúp Lê Công Vinh đánh đầu ở phút cuối đem về danh hiệu vô địch Đông Nam Á đầu tiên.

Đó là câu truyện nổi bật nhất cho cách quản lý và vận hành một đội tuyển vương quốc. Không chỉ ở Việt Nam, quy trình tiến độ thăng hoa nhất của một nền bóng đá thường trùng với sự Open của một thế hệ, nhóm cầu thủ năng lực. Nhưng điều đó không liên tục xảy ra, nên trên thực tiễn, những đội tuyển phải dựa trên sự thay thế sửa chữa, cạnh tranh đối đầu, tạo thời cơ cho những cầu thủ trẻ để qua thời hạn hình thành nên một tập thể mạnh. Giai đoạn 2002 – 2008, bóng đá Việt Nam đã làm tốt việc làm này và tác dụng là vào tứ kết Asian Cup 2007 rồi vô địch AFF Cup 2008, những kỳ tích mà phải đến thời HLV Park Hang-seo mới bị xô đổ .Thế hệ hiện tại rất đặc biệt quan trọng với hành tranh vô tiền khoáng hậu – ba lần dự vòng chung kết U23 châu Á và tấm vé dự World Cup trẻ quốc tế. Thành công của họ trong năm 2018 mở ra một chương mới trong lịch sử dân tộc bóng đá Việt Nam. Khai thác tối đa tiềm năng của thế hệ này là chuyện đương nhiên, nhưng cũng cho nên vì thế mà tất cả chúng ta cũng ” dính chặt ” với những thành công xuất sắc mà thế hệ này tạo ra. Tại AFF Cup 2020, chỉ duy nhất Nguyễn Hoàng Đức được xem là đại diện thay mặt cho ” lứa kế cận ” chiếm được suất đá chính trong đội hình ” thế hệ 2018 “. Nhưng thực ra, Hoàng Đức đã là thành viên của đội U20 dự World Cup. Vì thế, chưa có bất kể sự tiếp nối nào trên đội tuyển lúc bấy giờ. Không có một cầu thủ U22 nào đủ năng lực ra sân dù tuổi trung bình của nhóm trụ cột đã 26-27. Trong khi đó, ở AFF Cup 2018, số lượng này lên đến chín người .

Bóng đá Việt Nam có vẻ đang có xu hướng chờ đợi một thế hệ mới xuất hiện đồng loạt, tương tự năm 2018. Điều này là không thực tế nếu nhìn vào lứa U19 hiện tại cũng như những tổn hại do Covid-19 gây ra suốt hai năm qua, đặc biệt là với hệ thống thi đấu của bóng đá trẻ nội địa. Chiến lược phù hợp nhất là nâng cấp lứa U23 hiện nay và mạnh mẽ trẻ hóa đội tuyển.

Và dù thất bại ở AFF Cup 2020, thời cơ để làm điều đó dường như đang ở ngay trước mắt.

Năm 2022, chỉ tính riêng hệ thống thi đấu của U23 đã vô cùng dày đặc. Bắt đầu từ U23 Đông Nam Á, đến SEA Games, rồi VCK U23 châu Á và cuối cùng khép lại với đội tuyển Olympic ở Asiad 2022. Tính sơ sơ, đã có gần 20 trận đấu quốc tế. Với một lịch thi đấu chuyên biệt như vậy, sẽ không còn chuyện nhập nhằng giữa đội lớn và đội trẻ. Cũng sẽ không còn lý do nào để khước từ các cơ hội được thi đấu trên đội tuyển quốc gia của nhóm cầu thủ U22, sau khi họ đã trải qua những đấu trường giàu tính cạnh tranh và có chất lượng như vậy, nhất là trong bối cảnh đội tuyển sẽ không thi đấu suốt từ sau khi kết thúc vòng loại World Cup 2022 (cuối tháng 3) cho đến trước AFF Cup 2022 (chưa xác định). Nói đúng hơn, nếu không xây dựng được một đội tuyển mới trẻ trung hơn trong năm 2022, đó sẽ là một thất bại.

Quả bóng giờ đây nằm trong chân VFF. Ai sẽ là người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm so với thế hệ cầu thủ U23 trong năm nay sau khi HLV Park kết thúc trách nhiệm ở đội trẻ tại SEA Games 31 ? Và dù ông Park hay bất kỳ HLV mới nào, yếu tố đáng chăm sóc là làm thế nào tạo ra được một sự liền lạc về quan điểm nhân sự, tư tưởng giải pháp và độ rộng mở của cánh cửa lên tuyển cho những cầu thủ trẻ ? Trên trong thực tiễn, trong tay HLV Park vẫn là một đội tuyển có tuổi trung bình rất đẹp, vẫn là thế hệ được xem là năng lực nhất từ trước đến nay, chưa kể còn bổ trợ thêm những tác nhân giàu kinh nghiệm tay nghề khác từ sân chơi V-League. Công cuộc trẻ hóa của đội tuyển trong năm 2022 chính do đó vừa thuận tiện mà cũng đầy thử thách cho VFF cũng như người tiếp sau ông Park ở U23 .

Song Việt