Olympic Tokyo 2020 – Ván cược của nền kinh tế Nhật Bản – Báo Công an Nhân dân điện tử

Khởi đầu với mong ước thôi thúc kinh tế tài chính, du lịch, tiêu dùng và việc làm cho nền kinh tế tài chính lớn thứ 3 quốc tế, nhưng kỳ vọng về một động lực Olympic so với nền kinh tế tài chính Nhật Bản đã trở thành một canh bạc “ rủi nhiều hơn may ” vào thời gian hiện tại. Điều gì đang chờ đón kinh tế tài chính Nhật Bản khi Olympic 2020 vắng bóng người theo dõi .Thế vận hội thể thao mùa Hè Olympic Tokyo đã khai mạc vào tối 23-7 theo giờ Nước Ta với những giải pháp hạn chế khắt khe chưa từng có trong toàn cảnh đại dịch COVID-19. Dù vậy, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga đã tự tin công bố rằng vượt qua những giải pháp hạn chế nhằm mục đích ngăn ngừa dịch bệnh, Olympic vẫn sẽ đem về doanh thu lớn. Theo ông Suga, “ nhiều khu vực sẽ không có người theo dõi, nhưng tầm quan trọng của Olympic Tokyo không hề giảm sút ”. Thế nhưng, những khó khăn vất vả và chưa ổn của một trong những kỳ Olympic đặc biệt quan trọng nhất lịch sử dân tộc thể thao quốc tế đã và đang thể hiện rất rõ ràng .

Doanh nghiệp chùn bước – lao đao

Trước thềm khai mạc Olympic, tập đoàn Toyota cho biết sẽ không chạy bất kỳ quảng cáo nào ở Nhật Bản liên quan đến Thế vận hội. Toyota vốn là một trong 13 nhà tài trợ chính cho Olympic Tokyo. Trước đó, tập đoàn này từng chi hàng triệu USD để chạy quảng cáo Olympic tại giải bóng bầu dục Mỹ Super Bowl. Thế nhưng ở Nhật Bản, quan điểm tranh cãi của người dân về sự kiện này do lo ngại tác động của đại dịch COVID-19 đã khiến Olympic trở thành tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với nhiều doanh nghiệp.

Olympic Tokyo 2020 – Ván cược của nền kinh tế Nhật Bản -0
 Olympic Tokyo 2020 diễn ra vắng bóng khán giả.

Khoảng 60 tập đoàn lớn của Nhật Bản đã chi hơn 3 tỷ USD để hỗ trợ vốn cho Olympic Tokyo 2020, một số lượng kỷ lục so với những nhà hỗ trợ vốn chủ nhà của bất kể giải đấu Olympic nào. Tuy nhiên, ngoài Toyota, chỉ huy của những tập đoàn lớn lớn như Panasonic, NTT, Fujitsu, NEC và Keidanren … cũng đã khước từ tham gia lễ khai mạc. Giám đốc điều hành quản lý công ty Suntory, ông Takeshi Niinami, san sẻ công ty của ông đã quyết định hành động không trở thành nhà hỗ trợ vốn cho Olympic Tokyo 2020, bởi cái giá phải bỏ ra là ” quá đắt ” .
Tokyo Skytree, tháp phát sóng cao nhất quốc tế, cho biết năm ngoái công ty này cũng xem xét có nên trở thành nhà hỗ trợ vốn cho Olympic trong thực trạng đại dịch phức tạp hay không. Khác với Suntory, Tokyo Skytree sau đó đã quyết định hành động “ lên thuyền ”, nhưng kể từ đó, Tokyo Skytree đã buộc phải ngừng những sự kiện khác nhau, gồm có cả lễ rước đuốc trên đài quan sát. Giám đốc công ty cho biết : “ COVID-19 khiến đây không phải là thời gian thích hợp. Không ai có tâm trạng để tổ chức triển khai một tiệc tùng cầu kỳ ” .
Toyota không phải doanh nghiệp lớn duy nhất lên kế hoạch kinh doanh thương mại từ Olympic và phải “ vỡ mộng ”. Nintendo đã phải từ bỏ kế hoạch Open một khu vui chơi giải trí công viên chủ đề Thế vận hội. Một trong những hãng du lịch lớn nhất Nhật Bản là KNT-CT cho biết họ không hề phân phối dịch vụ vì đại dịch. nhà nước Nhật Bản đã quyết định hành động Olympic Tokyo sẽ không đón khách quốc tế và cấm người theo dõi tham gia cổ vũ tại những sự kiện tranh tài. Những quyết sách này đã khiến mảng du lịch, vốn đáng ra sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ Thế vận hội, lại phải đứng ngoài trong sự kiện này .
Olympic Tokyo 2020 – Ván cược của nền kinh tế Nhật Bản -0
Thế vận hội mang theo nhiều kỳ vọng của Chính phủ Nhật Bản. 

Không chỉ những công ty lớn, doanh nghiệp nhỏ tại Nhật Bản, từ khách sạn, nhà nghỉ, công ty bảo vệ cũng lao đao vì vỡ kế hoạch. Bà Yoshiko Tobe, chủ một khu nghỉ ngơi gần Asakusa-Tokyo đã góp vốn đầu tư hơn 1 triệu USD để tân trang lại cơ sở năm 2019 nhằm mục đích đón làn sóng hành khách cho Thế vận hội. Giờ đây, kỳ vọng về làn sóng hành khách đến xem Olympic sẽ giúp bà hồi vốn đã tan vỡ .
Theo NHK, tại những shop đồ lưu niệm chính thức của Olympic 2020 ở TT Hà Nội Thủ Đô Tokyo, lệch giá khá ảm đạm, khi lượng người mua tìm tới đây là không nhiều. Một quản trị shop từng tham gia bán hàng trong những sự kiện thể thao lớn tổ chức triển khai tại Nhật Bản như Olympic Nagano 1998 hay World Cup 2002 cho biết sự hào hứng của người mua tại giải đấu lần này kém hơn rất nhiều do đại dịch. Các shop đang kỳ vọng doanh thu bán hàng sẽ tăng lên khi những vận động viên Nhật Bản giành được thành tích tốt .

Một kỳ Thế vận hội đắt đỏ

Tâm lý bi quan của những doanh nghiệp Nhật Bản là điều ít ai nghĩ đến khi nước này giành quyền đăng cai Olympic 2020. Chặng đường này khởi đầu gần một thập niên trước tại Olympic London 2012 tại Anh, nơi đoàn Nhật Bản đã đạt được thành tích tốt nhất trong lịch sử dân tộc nước này tại một kỳ Thế vận hội mùa Hè .
Olympic Tokyo 2020 – Ván cược của nền kinh tế Nhật Bản -0
Các cửa hàng đồ lưu niệm ở trung tâm thủ đô Tokyo doanh thu khá ảm đạm. 

Cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe thời gian ấy từng công bố việc đăng cai tổ chức triển khai Olympic sẽ vực dậy ý thức của quốc gia sau thảm họa kép năm 2011 khiến gần 20.000 người thiệt mạng. Ngoài ra, nhìn lại vài thập niên trở lại đây, nền kinh tế tài chính Nhật Bản đã phải khó khăn vất vả đối phó với nhiều yếu tố như nền kinh tế tài chính tụt giảm, dân số lão hóa nhanh, tỷ suất thất nghiệp cao trong giới trẻ và gánh nặng phúc lợi xã hội cho người già. Việc tổ chức triển khai Olympic Tokyo được kỳ vọng sẽ thôi thúc kinh tế tài chính, du lịch, tiêu dùng và việc làm cho nền kinh tế tài chính lớn thứ 3 quốc tế .

Và trên thực tế, chính quyền Tokyo đã rất tận tâm với sự kiện này. Đến năm 2019, hầu hết các địa điểm tổ chức Olympic 2020 đã hoàn thành đúng hoặc trước thời hạn, đáp ứng được nhu cầu lớn về vé. Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) thậm chí đã gọi Tokyo là “thành phố đăng cai chuẩn bị tốt nhất trong lịch sử Olympic”.

Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 ập đến và tháng 3-2020, IOC và Nhật Bản quyết định hành động hoãn Olympic Tokyo 1 năm, với kỳ vọng dịch bệnh sẽ được khống chế vào mùa hè năm 2021. Song, mong đợi đã không trở thành thực sự. Trong những tuần ngay trước thềm Thế vận hội, biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 đã làm ngày càng tăng số ca nhiễm trên khắp quốc tế, gồm có cả ở Tokyo, nơi ghi nhận hơn 1.000 trường hợp COVID-19 mới mỗi ngày trong thời hạn ngay trước thềm khai mạc Olympic .
Đáng báo động, những ca nhiễm mới tại Nhật Bản Open ở mọi nhóm người tham gia Thế vận hội, từ vận động viên, huấn luyện viên, đến những quan chức IOC cũng như giới truyền thông online. Tại Làng Olympic, nơi những vận động viên chỉ hoàn toàn có thể vào sau loạt thủ tục kiểm tra trước và sau khi đến Nhật Bản, cũng đã báo cáo giải trình những trường hợp dương thế tiên phong. Chính quyền Tokyo đã phải công bố lê dài thực trạng khẩn cấp đến tối thiểu là ngày 22-8, đồng nghĩa tương quan giải đấu phải diễn ra trong thời hạn ban bố thực trạng khẩn cấp .
Trong khi đó, ngân sách chính thức của Olympic Tokyo được công bố là 15,4 tỷ USD nhưng những kiểm toán viên của chính phủ nước nhà Nhật Bản cho biết tổng tiêu tốn đã lên tới 20 tỷ USD, tức là cao gần gấp ba so với dự báo bắt đầu khoảng chừng 7,4 tỷ USD. Như vậy, sự kiện thể thao này đã vượt Olympic London 2012 ( 14,4 tỷ USD ) để trở thành kỳ Thế vận hội mùa Hè đắt đỏ nhất trong lịch sử vẻ vang. Phần phụ trội do những khoản tiêu tốn không lường trước và đa phần do việc phải lùi thời gian tổ chức triển khai lại một năm. Cộng thêm vào đó là ngân sách cho công tác làm việc ngăn ngừa dịch bệnh ước tính tiêu tốn 96 tỷ yen .
Chuyên gia kinh tế tài chính Takahide Kiuchi tại Viện Nghiên cứu Nomura cho biết “ phần đông quyền lợi kinh tế tài chính dự kiến từ Thế vận hội Tokyo đã tiêu tan, khi người theo dõi quốc tế bị cấm đến Nhật Bản ” – một hành động mà ông Kiuchi ước tính gây thiệt hại kinh tế tài chính 1,4 tỷ USD. Việc không được cho phép những cổ động viên trong nước đến gần những khu vực tổ chức triển khai giải đấu cũng hoàn toàn có thể khiến nền kinh tế tài chính Nhật Bản phải hứng chịu thêm mức thiệt hại 1,3 tỷ USD. Lợi nhuận kinh tế tài chính từ những sự kiện văn hóa truyền thống và thể thao quảng cáo sau Thế vận hội cũng được Dự kiến sẽ giảm đi tối thiểu 50% .

Bài toán kinh tế

Nhưng mặc kệ những khoản ngân sách cao vọt, việc hủy bỏ Thế vận hội sẽ còn thảm khốc hơn so với nền kinh tế tài chính Nhật Bản lúc này, dẫn đến thiệt hại ước tính lên tới 4,5 nghìn tỷ yen. Điều này đa phần do ngân sách hạ tầng đặc biệt quan trọng được kiến thiết xây dựng cho Thế vận hội nhưng không tạo ra được doanh thu kinh tế tài chính hoặc chỉ tạo ra doanh thu hạn chế và trong tương lai xa. Do đó, bài toán kinh tế tài chính so với Nhật Bản lúc này được cho là tìm cách tối ưu hóa doanh thu thu được từ Olympic Tokyo 2020, thậm chí còn biến rủi ro đáng tiếc thành thời cơ trong toàn cảnh đại dịch. Giới chuyên viên cho rằng Nhật Bản hoàn toàn có thể nhìn lại những kinh nghiệm tay nghề từ Olympic Tokyo 1964 .
Olympic Tokyo 2020 – Ván cược của nền kinh tế Nhật Bản -0
Nhật Bản có thể kỳ vọng vào lợi nhuận từ Olympic trong dài hạn. 

Nhìn lại kỳ Thế vận hội này, việc kiến thiết xây dựng những khu vực như Trung tâm Judo Nippon Budokan – được tái sử dụng trong Olympic Tokyo 2020, đến những mạng lưới giao thông vận tải – gồm có mạng lưới hệ thống tàu cao tốc Shinkansen, sự kiện thể thao mùa Hè năm 1964 đã tạo ra những nâng cấp cải tiến hạ tầng quan trọng là trọng tâm của tăng trưởng du lịch Nhật Bản sau này, đồng thời cũng chứng tỏ một lịch sử dân tộc đi đầu và thay đổi trong công nghệ tiên tiến của vương quốc châu Á. Olympic Tokyo 1964 còn là kỳ Thế vận hội tiên phong trên quốc tế được truyền hình trực tiếp qua vệ tinh, lôi cuốn từ 600 triệu đến 800 triệu người theo dõi trên toàn quốc tế lúc bấy giờ .
Giờ đây, đại dịch gây gián đoạn Olympic Tokyo 2020 hoàn toàn có thể sẽ là “ thời cơ ” để quốc tế một lần nữa tận mắt chứng kiến sự tăng trưởng của công nghệ tiên tiến Nhật Bản, trong thời đại của Cách mạng công nghiệp 4.0. Trên trong thực tiễn, chính phủ nước nhà Nhật Bản đã cho tiến hành hàng loạt dự án Bất Động Sản táo bạo về giao thông vận tải mưu trí, dịch vụ tự động hóa với hàng loạt robot thế hệ mới … với kỳ vọng ra mắt Thành Phố Hà Nội Tokyo như một “ đô thị siêu mưu trí ” với hành khách quốc tế .

Bên cạnh đó, với việc chi phí xây dựng tại Tokyo tăng cao, ban tổ chức đã chuyển một số sự kiện thi đấu thể thao tại Olympic đến các địa phương khác, vừa giúp giảm thiểu chi phí, nhưng đồng thời cũng tăng cường đầu tư tại các khu vực. Ví dụ rõ nét nhất là hệ thống cơ sở hạ tầng tại thành phố Izu – cách Tokyo 200 km về phía Tây và là nơi tổ chức môn đua xe đạp, đã được cải thiện đáng kể.

Nhà kinh tế tài chính học Takahide Kiuchi cũng sáng sủa về năng lực người dân những nước xem Thế vận hội Tokyo qua truyền hình và hoàn toàn có thể quyết định hành động đến thăm Nhật Bản sau đại dịch. “ Các nhà hàng quán ăn và khách sạn đã tái tạo cơ sở vật chất để đón hành khách quốc tế trong những năm qua sẽ không bị tiêu tốn lãng phí. Các sân vận động và đấu trường Olympic sau cuối sẽ được đón khách vào thời gian thích hợp ”, theo ông Takahide .
Cuối cùng, Olympic Tokyo ước tính sẽ tạo ra thời cơ việc làm mới cho toàn nước về lâu dài hơn, mang lại quyền lợi cho tổng số 1,9 triệu người. Con số này thực sự ý nghĩa trong toàn cảnh COVID-19 đã khiến tỷ suất thất nghiệp tại “ xứ sở hoa anh đào ” tăng lần tiên phong sau 11 năm, lên 1,98 triệu người – theo thống kê mới nhất của nhà nước Nhật Bản .
Như vậy, trong khi những quyền lợi thời gian ngắn là gần như không hề đạt được, nhiều chuyên viên vẫn cho rằng nền kinh tế tài chính lớn thứ hai châu Á hoàn toàn có thể kỳ vọng vào những tín hiệu tích cực trong dài hạn, đặc biệt quan trọng là khi Olympic thành công xuất sắc tốt đẹp và bảo đảm an toàn. Nhưng trước mắt, nhà nước Nhật Bản cần bảo vệ Thế vận hội không trở thành một sự kiện siêu lây nhiễm, mang đến rủi ro đáng tiếc sức khỏe thể chất và kinh tế tài chính to lớn. Khi ấy, quốc gia sẽ cần một chặng đường dài hơn để phục sinh và tiêu tốn thêm nhiều tài lộc .