Quyết liệt để gỡ “thẻ vàng” IUU

Ngày 23-10-2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã cảnh báo “thẻ vàng” đối với sản phẩm hải sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào châu Âu vì chưa tuân thủ đầy đủ các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không tuân thủ quy định (IUU). Từ thời điểm trên đến nay, Việt Nam đã nỗ lực với nhiều cam kết thực hiện IUU.

Giải quyết tận gốc vấn đề

Tại Hội nghị trực tuyến rút kinh nghiệm tay nghề đợt cao điểm ngăn ngừa, chấm hết thực trạng tàu cá Việt Nam khai thác món ăn hải sản trái phép ở vùng biển quốc tế do Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng ( BĐBP ) tổ chức triển khai mới gần đây, qua thống kê chưa khá đầy đủ của BĐBP, từ năm 2017 đến nay xảy ra 340 vụ, 579 tàu, 4.738 ngư dân Việt Nam khai thác món ăn hải sản trái phép ở vùng biển quốc tế bị bắt giữ, giải quyết và xử lý .

Theo thống kê của Bộ Tư lệnh BĐBP, từ ngày 15-10 đến 15-11, số vụ vi phạm đã giảm đáng kể so với các tháng trước, chỉ xảy ra 1 vụ với 3 ngư dân. Mặc dù số vụ vi phạm đã giảm so với thời điểm trước khi thực hiện đợt cao điểm nhưng chưa được giải quyết dứt điểm, điều này đã làm ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống của ngư dân và thương hiệu thủy sản Việt Nam trên trường quốc tế.

Ông Nguyễn Phú Quốc, Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư – Tổng cục Thủy sản, cho rằng việc giám sát của những đơn vị chức năng dù sát sao đến đâu cũng chỉ xử lý được phần ngọn của yếu tố. Để khắc phục được ” thẻ vàng ” IUU, phải xử lý những sống sót từ gốc, nghĩa là phải nâng cao nhận thức của người trực tiếp khai thác, có giải pháp ngày càng tăng quyền lợi kinh tế tài chính cho người chấp hành pháp luật so với những người khai thác không tuân thủ để tạo động lực biến hóa một cách tự giác, bền vững và kiên cố .Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Thiện, Phó Tư lệnh BĐBP, thời hạn tới theo chỉ huy của Thủ tướng nhà nước, những cơ quan, đơn vị chức năng cần liên tục không cho, tiến hành hiệu suất cao Kế hoạch 3663 / KH-BTL ngày 28-8-2021 của Bộ Tư lệnh BĐBP về đợt cao điểm ngăn ngừa, chấm hết thực trạng tàu cá Việt Nam khai thác món ăn hải sản trái phép ở vùng biển quốc tế. Lực lượng biên phòng tuyến biển tăng cường công tác làm việc tuyên truyền, hoạt động ngư dân, nhất là những chủ tàu, thuyền trưởng để biến hóa, nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành cho ngư dân. Các cơ quan chức năng tăng cường hiệu suất cao công tác làm việc kiểm tra, trấn áp, quản trị người, tàu cá trước khi xuất, nhập bến và cả khi hoạt động giải trí trên biển ; tăng cường công tác làm việc tìm hiểu cơ bản, quản trị, theo dõi, giám sát ngặt nghèo những đối tượng người tiêu dùng tàu cá ” rủi ro tiềm ẩn cao ” vi phạm vùng biển quốc tế .Quyết liệt để gỡ thẻ vàng IUU - Ảnh 1.Việt Nam cam kết tuân thủ pháp luật về đánh bắt cá cá trên biểnẢnh : KỲ NAM

Tin tưởng cam kết của Việt Nam

Tại cuộc họp trực tuyến mới gần đây giữa Tổng cục Thủy sản ( Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – NN-PTNT ), những đơn vị chức năng có tương quan thuộc Bộ Quốc phòng với Tổng vụ những yếu tố về biển và thủy hải sản của Ủy ban châu Âu ( DG-MARE ), ông Roberto Cesari, Trưởng Bộ phận IUU của DG-MARE, ghi nhận và nhìn nhận cao những nỗ lực lớn của cả mạng lưới hệ thống chính trị từ TW đến địa phương của Việt Nam trong việc chống khai thác IUU .DG-MARE cũng nhìn nhận cao và tin yêu những cam kết can đảm và mạnh mẽ của Việt Nam ; nhất là sự minh bạch, thái độ tráng lệ, quan điểm của Bộ NN-PTNT trong việc tiến hành những giải pháp chống khai thác IUU và những khó khăn vất vả, thử thách trong thực tiễn mà Việt Nam đang phải đương đầu trong việc chống khai thác IUU lúc bấy giờ. Mặc dù sau 4 năm, khuôn khổ pháp lý đã tương đối không thiếu nhưng quy trình thực thi việc chống khai thác IUU tại 1 số ít địa phương còn nhiều hạn chế, chuyển biến còn chậm .

Sau cuộc họp, DG-MARE tiếp tục nêu ra một số tồn tại, hạn chế trong quá trình khắc phục “thẻ vàng” của Việt Nam như chưa hoàn thành lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá. Hiện tượng tàu cá bị mất kết nối với Hệ thống giám sát tàu cá (VMS) còn nhiều. Việc kiểm soát tàu cá ra, vào cảng và sản lượng bốc dỡ chưa đáp ứng yêu cầu. Số lượng các vụ việc đã xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU còn hạn chế. Hạ tầng ngành thủy sản, ngân sách và bố trí nguồn lực cho việc chống khai thác IUU chưa đáp ứng yêu cầu. 

Kiểm soát 100% tàu rời cảng

Ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, cho biết Bộ NN-PTNT đã có văn bản gửi 28 tỉnh, thành phố ven biển ; 1 số ít bộ, ngành và Hội Nghề cá Việt Nam, Thương Hội Chế biến và Xuất khẩu thủy hải sản Việt Nam .Theo đó so với những tỉnh, thành cần liên tục đẩy nhanh quy trình tiến độ việc lắp ráp thiết bị giám sát hành trình dài, phấn đấu đến hết ngày 31-12-2021 triển khai xong việc lắp ráp trên tàu cá so với những tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên. Các địa phương tăng cường kiểm tra, trấn áp hoạt động giải trí của tàu cá. Kiểm soát 100 % số lượng tàu cá rời cảng đi khai thác, so với những tàu cá không đủ điều kiện kèm theo nhất quyết không cho đi hoạt động giải trí .