Gỡ “thẻ vàng” IUU: Khắc phục hạn chế trong chuỗi sản xuất

Theo Tổng cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ( NN&PTNT ), với sự nỗ lực thực thi nhiều giải pháp, đến nay, thực trạng vi phạm vùng biển những nước trong khu vực như : Indonesia, Malaysia, xứ sở của những nụ cười thân thiện … của những tàu cá có khuynh hướng giảm dần. 8 tháng đầu năm 2021 chỉ còn xảy ra 43 vụ, giảm 21 vụ so với cùng kỳ năm 2020 .Đến nay, đã có 27.716 / 30.615 tàu được lắp ráp thiết bị giám sát hành trình dài đạt khoảng chừng 90,5 % tàu cá thuộc diện phải lắp ráp theo pháp luật. Công tác kiểm tra, giám sát tàu cá và sản lượng món ăn hải sản bốc dỡ tại cảng cá cơ bản đã được trấn áp theo pháp luật.

Gỡ "thẻ vàng" IUU: Khắc phục hạn chế trong chuỗi sản xuất
Hướng tới phát triển nghề cá bền vững

Đánh giá hiệu quả sau 4 năm khắc phục “ thẻ vàng ” IUU, ông Nguyễn Hoài Nam – Phó Tổng thư ký Thương Hội Chế biến và Xuất khẩu thủy hải sản Nước Ta – cho biết, gần 100 xí nghiệp sản xuất chế biến món ăn hải sản đã tham gia cam kết sử dụng nguyên vật liệu chế biến được khai thác hợp pháp, đặc biệt quan trọng là nhóm những doanh nghiệp ( Doanh Nghiệp ) chế biến, xuất khẩu cá ngừ.

Hiện, các đơn vị có liên quan đang tiếp tục khắc phục các hạn chế mà EC khuyến nghị, phấn đấu gỡ thẻ vàng trong năm 2022 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại cản trở nỗ lực phấn đấu của toàn chuỗi.

Là một trong số những Doanh Nghiệp tham gia chương trình cam kết chống khai thác IUU, ông Huỳnh Thanh Lĩn – đại diện thay mặt Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Hải Vương – cho hay, trên thực tiễn Doanh Nghiệp thu mua món ăn hải sản rất khó xác lập món ăn hải sản đó có vi phạm IUU hay không vì không có đủ cơ sở tài liệu đáng an toàn và đáng tin cậy. Nhiều trường hợp Doanh Nghiệp mua nguyên vật liệu, chế biến xong, nhưng khi làm hồ sơ xuất khẩu mới biết nguyên vật liệu vi phạm và không hề xuất khẩu. Do vậy, để chống khai thác IUU đồng nhất trong toàn chuỗi, cần có cơ sở tài liệu được liên kết, san sẻ từ những Chi cục thủy hải sản địa phương, Ban quản trị những cảng cá và Doanh Nghiệp thu mua. Đồng quan điểm về yếu tố này, bà Phan Thị Huệ – Vụ trưởng Vụ Pháp chế thanh tra ( Tổng cục Thủy sản ) – cho rằng, thời hạn tới, cần phải khắc phục những hạn chế trong chuỗi triển khai sản xuất, chế biến món ăn hải sản từ cơ quan quản trị nhà nước, đến Doanh Nghiệp, người dân ; trong đó, Doanh Nghiệp là mắt xích quan trọng nhất. Theo ông Nguyễn Quang Hùng – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, vẫn còn những yếu tố khách quan ảnh hưởng tác động đến việc gỡ “ thẻ vàng ” khi nghề cá Nước Ta là nghề cá truyền thống lịch sử, quy mô nhỏ, số lượng tàu cá rất lớn. Sau 4 năm bị EC phạt “ thẻ vàng ”, món ăn hải sản Nước Ta đã gặp rất nhiều khó khăn vất vả khi xuất khẩu sang thị trường EU. Các lô hàng xuất khẩu sang thị trường này sẽ bị kiểm tra rất kỹ, gần như là 100 % hồ sơ tương quan đến truy suất nguồn gốc cũng như việc bảo vệ khai thác là hợp pháp. Vì vậy, nỗ lực của Nước Ta là phải gỡ được “ thẻ vàng ” trong thời hạn sớm nhất, giúp món ăn hải sản Việt rộng đường xuất khẩu sang EU.

Hiện, Tổng cục Thủy sản đang tích cực rà soát sửa đổi, bổ sung điều chỉnh Nghị định số 26/2018/NĐ-CP, Nghị định số 42/2018/NĐ-CP và các Thông tư trình ban hành trong quý IV/2021 nhằm hoàn thiện thể chế quản lý nghề cá bền vững có trách nhiệm và khắc phục các khuyến nghị của EC.