Hồng Sơn: ‘Tính cách của tôi không hợp làm V-League’

Cựu tiền vệ Thể Công và tuyển Việt Nam Nguyễn Hồng Sơn chọn cách đứng ngoài vòng chiến đấu vì cảm thấy thiên nhiên và môi trường V-League quyết liệt không hề dung hoà cái tôi của anh .Cựu tuyển thủ Hồng Sơn trong cuộc trò chuyện với VnExpress. Ảnh: An Ngọc.Cựu tuyển thủ Hồng Sơn trong cuộc trò chuyện với VnExpress. Ảnh : An Ngọc .- Lần tiên phong trong lịch sử dân tộc, Viettel vô địch V-League. Với cá thể, một cựu cầu thủ Thể Công, anh đảm nhiệm sự kiện này thế nào ?

– Tôi cũng như những người yêu mến Thể Công nói riêng và bóng đá Việt Nam nói chung đều mong mỏi, chờ đợi một điều gì mới mẻ. Các mùa trước, chúng ta đã thấy sự lên ngôi một cách lặp đi lặp lại của các CLB có tên tuổi, được đầu tư nhiều tiền của ở V-League, như Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Dương. Vì vậy, chức vô địch năm nay là một bước đột phá của Viettel, và cũng là cả nền bóng đá.

Tôi nói ” cải tiến vượt bậc ” với Viettel là bởi khi lên V-League 2019, tiềm năng của đội trong ba năm đầu chỉ là trụ hạng. Sau đó, đội sẽ góp vốn đầu tư để hướng đến những thành công xuất sắc. Nhưng chỉ sau hai năm, Viettel đã triển khai những thương vụ làm ăn chất lượng từ thủ môn, trung vệ, hậu vệ biên, tiền vệ cũng như những ngoại binh. Bên cạnh đó, nhiều cầu thủ trẻ của Viettel cũng trưởng thành lên nhiều, như Tiến Dũng, Đức Chiến, Hoàng Đức, Duy Thường, Tiến Anh .- Trong thành công xuất sắc của Viettel, dấu ấn mà HLV Trương Việt Hoàng tạo ra rất rõ ràng. Anh nhìn nhận thế nào về vai trò của người bạn cũ ?- Năm nay, Việt Hoàng quy tụ đủ yếu tố : Thiên thời, Địa lợi, Nhân hoà và May mắn. Cậu ấy đã thành công xuất sắc như mong đợi. Từng vô địch vương quốc năm 1998 cùng Thể Công, sự nghiệp của Việt Hoàng tròn trịa hơn khi có thêm thương hiệu vô địch năm nay, trên cương vị HLV Viettel. Đó là một thành công xuất sắc toàn vẹn .- Bao nhiêu năm sau khi giải nghệ, trông anh vẫn không khác nhiều so với rất lâu rồi. Vẫn phom người, phong thái và mái tóc xịt gôm gọn gàng như thế ?- Không biết những bạn còn nhớ không, chứ bạn hữu, người thân trong gia đình từng gọi tôi là Sơn ” công chúa ” đấy. Nhà tôi tại phố Hàng Bông, từ rất lâu rồi đến giờ đây vẫn còn shop áo cưới. Hồi nhỏ, tôi cùng những bạn nhiều lúc lại lôi quần áo của cô dâu, chú rể trong tủ ra mặc. Mỗi người chia nhau thử cái này, cái kia. Lúc đó, tôi cũng thuộc diện mập mạp, khuôn mặt bầu bĩnh. Khi mặc váy cô dâu, chẳng hiểu sao tôi trông rất giống con gái. Các bạn hay trêu và gọi tôi là Sơn ” công chúa ” vì hình dáng hình thức bề ngoài như vậy .Cũng một phần vì tính cách của tôi luôn nhẹ nhàng, không khi nào ồn ào, đao to búa lớn cả. Sau này đi đá chuyên nghiệp, tính cách này cũng ảnh hưởng tác động đến tác phong tranh tài. Trong khi những cầu thủ hay bỏ áo ra ngoài quần, tôi khi nào cũng sơ vin gọn gàng. Nếu có điều kiện kèm theo, tôi thường xịt gôm lên tóc cho ngăn nắp hoặc xức chút nước hoa. Tôi vẫn giữ thói quen đó trong cách hoạt động và sinh hoạt giờ đây .- Anh có cho rằng, sự gọn gàng đó là nổi bật thường gặp của những người sinh ra, lớn lên ở phố cổ TP.HN ?- Gốc của mái ấm gia đình tôi là ở phố Đinh Tiên Hoàng, tại tầng hai của shop Phở Thìn, gần Hàm Cá mập giờ đây. Tới những năm 1960, bố tôi được suất mua lại nhà ở Hàng Bông, chính là căn nhà như hiện tại. Cho nên, mọi người gọi tôi là trai phố cổ cũng được. Mấy đời mái ấm gia đình tôi có nghề truyền thống cuội nguồn chụp ảnh thẩm mỹ và nghệ thuật, từng chiếm hữu chuỗi shop nhiếp ảnh Phương Đông. Bố tôi là nhân viên cấp dưới nhiếp ảnh TT, có nguyện vọng một trong sáu người con nối nghiệp. Anh cả theo con đường nghệ thuật và thẩm mỹ, nhưng lại chọn âm nhạc. Anh thứ hai theo bóng đá .Tôi là con trai thứ tư và cậu em thứ năm cũng thử vào buồng tối tráng phim, cũng thử tay nọ tay kia xem thế nào. Nhưng tôi cảm thấy đó không phải là nghề sôi sục, hào hứng, khác xa những trận bóng chúng tôi chơi sau mỗi giờ tan học. Nói chung, nghề ảnh yên cầu sự tỉ mỉ, quyết tử chứ không chỉ là đam mê .Giai đoạn xã hội ấy, nụ cười của người trẻ chỉ có ba thứ là đá bóng, học võ và guitar. Ngày trẻ, tôi từng vác đàn tới nhà bác Hải Thoại – một trong những thầy dạy guitar nổi tiếng rất lâu rồi. Nhưng có học mới biết mình hợp chạy nhảy, chứ không hề gò bó một chỗ. Thời bấy giờ, vỉa hè rộng lắm, đất rộng nguời thưa. Bất cứ chỗ nào cũng hoàn toàn có thể đá bóng. Chỉ cần chúng tôi có một quả bóng nhựa hay cái gì đó tròn là hoàn toàn có thể chơi .- Trong trí nhớ của anh, Thành Phố Hà Nội của những năm 70, 80 thế kỷ trước còn đọng lại những ký ức nào ?- Tôi đã trải qua đời sống xếp hàng, dùng tem phiếu mua xăng, mua dầu, thực phẩm. Đó là tiến trình cả xã hội khó khăn vất vả, khó khăn vất vả. Nhà đông con nên việc ăn no đã khó, chứ đừng nói là ăn ngon .Thời ấy nhà nào gần như cũng có một ” chiếc tủ thế hệ “. Đại khái là thế này : ông cả có cái áo, mặc chật hết tuổi thì sang năm lại nhường cho ông hai. Cứ thế, chiếc áo được chuyển cho những người con sau đó, đặt trong chiếc tủ xếp từ ngăn cao nhất tới ngăn thấp nhất. Có những cái áo truyền tay nhau suốt 5 năm. Mỗi bạn bè cũng chỉ có một, cùng lắm là hai cái quần, mặc xong đâu dám giặt, phải treo móc cả tuần ” dùng dần ” .Nguyễn Hồng Sơn từng được Liên đoàn bóng đá Đông Nam Á bình chọn là một trong sáu tiền vệ hay nhất lịch sử AFF Cup. Ảnh: AFF.Nguyễn Hồng Sơn từng được Liên đoàn bóng đá Khu vực Đông Nam Á bầu chọn là một trong sáu tiền vệ hay nhất lịch sử dân tộc AFF Cup. Ảnh : AFF .- Vậy cơ duyên nào đưa anh tới bóng đá ?

– Trẻ con thời đại tôi, ai cũng thần tượng hình ảnh các chú huyền thoại Thể Công – Cao Cường, Thế Anh – mặc trang phục quân đội lái xe máy. Với chúng tôi khi ấy, đó là cả một trời ước ao. Có lẽ đó, đó chính là một phần động lực khiến tôi theo đuổi con đường đá bóng chuyên nghiệp.

Năm 1980, tôi nghe tin Thể Công tuyển sinh. Những người trong lứa 1969 – 1971 ùa nhau đi thi. Hồi ấy số lượng ĐK thi rất đông, có khi phải xếp hàng cả tuần mới đến lượt. Các thầy tuyển trạch cứ gom năm bạn làm một đội, đá đối kháng trực tiếp. Qua từng vòng, những thầy xem thí sinh phối hợp thế nào, kỹ thuật cá thể thế nào rồi loại dần. May mắn là tôi qua được vòng bốn, được thầy gọi ra để lấy địa chỉ, thông tin cá thể .Khoảng một tuần sau, tôi liên tục tham gia những bài kiểm tra chạy, nhảy, bật xa, bật cao, tâng bóng. Cứ như vậy, quy trình lọc lực lượng liên tục, rút gọn khoảng chừng 100 bạn. 50 bạn tập ngày chẵn, 50 bạn tập ngày lẻ, nghỉ duy nhất Chủ nhật .Trong quân đội ngày ấy, cầu thủ từ 10-20 tuổi tập trong lớp năng khiếu sở trường nghiệp dư và đội hai. Ví dụ, từ 10-15 tuổi, chúng tôi tập ba buổi mỗi tuần. Đến 15-17 tuổi, tăng dần số lượng tập. Tới 17-18 tuổi, chúng tôi chính thức ăn ở tập trung chuyên sâu, trong đội hình hai của Thể Công. Giai đoạn từ 18-20 tuổi là khó khăn vất vả hơn cả bởi lúc ấy đã đến tuổi nhập ngũ, bản thân mỗi người lại bước vào độ tuổi mới lớn, còn tò mò với quốc tế bên ngoài nên có nhiều nụ cười. Trong quy trình tập năng khiếu sở trường nghiệp dư, cứ sáu tháng tới một năm lại có một cuộc sàng lọc. Ai không có trình độ, thể lực, tư cách đạo đức đều bị loại. Xuyên suốt những năm tháng ấy, có nhiều người đã bỏ cuộc, quay về đi học, và rẽ hướng sang ngành khác. Nhờ tiến trình đó, tôi được tích luỹ kiến thức và kỹ năng về kỷ luật, kỹ giải pháp. Các đàn anh nhìn vào lớp kế cận khi ấy để xem ai nổi trội thì sẽ lựa chọn. Trong lứa của mình, tôi là một trong ba người được đưa lên đội một sớm nhất, sau này cũng được tranh tài chính thức sớm nhất .- Sau này, đâu là những cột mốc ghi lại bước tăng trưởng cũng như những thăng trầm trong sự nghiệp của anh ?- Năm 1990, khi vừa sang tuổi 20, tôi đá trận đỉnh điểm tiên phong, gặp Công an Thanh Hoá. Đó là lần tiên phong tôi được đá trên sân Hàng Đẫy, trong vai trò cầu thủ chuyên nghiệp của Thể Công. Anh của một người bạn khuyến mãi cho tôi đôi giày trắng đã được anh sử dụng trước đó rồi. Nhưng chẳng sao cả, vì có một đôi giày để đá bóng lúc đó là quý lắm rồi. Trận đó, tôi được đá bên cạnh những danh thủ Quản Trọng Hùng, Đoàn Ngọc Tuấn, Mạnh Cường, xúc cảm càng đặc biệt quan trọng. Tôi nhớ như in từng thước hình trong thắng lợi 1-0 hôm đấy .Sau này là thắng lợi 3-0 của Việt Nam trước Đất nước xinh đẹp Thái Lan ở Tiger Cup 1998. Kỷ niệm đó đi theo thế hệ cầu thủ chúng tôi suốt cuộc sống. Đó là dấu tích tiên phong, lưu lại bóng đá Việt Nam có bước chuyển mình can đảm và mạnh mẽ trước ” anh cả ” trong khu vực là Xứ sở nụ cười Thái Lan. Trước đó, chưa đá, tất cả chúng ta đã sợ, chỉ biết hoà và thua. Ngày ấy, Xứ sở nụ cười Thái Lan có một thế hệ đồng đều hơn, kinh nghiệm tay nghề hơn và chuyên nghiệp hơn. Họ hơn chúng tôi mọi thứ. Sự đồng đều từ thủ môn, hậu vệ, tiền vệ, tiền đạo khiến cho lực lượng dự bị khi vào thay đội hình chính cũng quá tốt. Khoa học trong thể thao của Thailand cũng được đặc biệt quan trọng chú trọng từ những năm 1990 .- Nhưng tới chung kết Tiger Cup 1998 đó, Việt Nam thua Nước Singapore. Một số cầu thủ góp mặt trong trận đấu ấy sau này kể lại, họ đã nghĩ tới chuyện giải nghệ vì không vượt qua cú sốc tâm ý. Anh đối lập với thất bại ấy thế nào ?- Đối thủ mạnh nhất của giải đấu là Đất nước xinh đẹp Thái Lan, tất cả chúng ta đã vượt qua. Nhưng cũng vì thắng đội mạnh nhất, mà bạn bè bị stress và nóng vội. Nước Singapore phòng ngự nhiều lớp, chơi ngặt nghèo, không có bất kể sơ hở nào. Trong khi đó, tất cả chúng ta lại cho thấy tín hiệu tâm ý, cứ ào ào lên tiến công, nhưng không có sự kết nối và mạch lạc. Tất nhiên, tôi ở trong cuộc nên cũng tuyệt vọng, buồn chán vô cùng. Nhưng không hề vì một trận đấu mà mình giã từ sân cỏ. Năm ấy tôi mới 28-29 tuổi – độ tuổi đẹp nhất trong sự nghiệp cầu thủ. Tôi tự nhủ phải đứng lên, vượt qua nỗi buồn. Vị trí của tôi ngày ấy là đầu tàu, là trụ cột của đội tuyển, không hề cảm tính đến hơn cả nghĩ quẩn. Rốt cuộc cũng chỉ là một trận bóng thôi mà .- Trong quy trình tiến độ anh là tuyển thủ vương quốc, đội tuyển Việt Nam trải qua năm HLV ngoại. Cá nhân anh ấn tượng nhất với ai ?- Ngày còn khoác áo ĐTQG, tôi có dịp thao tác với năm HLV ngoại. Có một người Anh là Colin Murphy, hai người Brazil là Edson Tavares và Dido, nhưng thầy Karl-Heinz Weigang ( Đức ) và Alfred Riedl ( Áo ) để lại ấn tượng nhiều hơn cả. Họ có phong thái lịch sự đúng kiểu châu Âu, và rất khoa học. Cả hai luôn có một cuốn sổ ghi chép bên người, ghi lại từng cụ thể nhỏ nhất như khẩu phần ăn của cầu thủ. Người châu Âu tinh xảo từ những cái nhỏ nhất, ví dụ điển hình như ho ở chỗ đông người phải thế nào, tác phong ẩm thực ăn uống ra làm sao … Tôi không hề so sánh, nhưng nhiều HLV nội thời xưa có thói quen bất thần xộc thẳng vào phòng cầu thủ và nhu yếu cái nọ, cái kia. HLV quốc tế khác hẳn, luôn tôn trọng sự riêng tư của những cầu thủ .- Sau giải năm đó, anh bước vào những năm cuối sự nghiệp. Có một trường hợp xảy ra trong năm cuối anh tranh tài : Dù chia tay sân cỏ năm 2003, nửa năm sau giật mình tái xuất. Đằng sau câu truyện đó là gì ?- Năm 2003, tôi đã tính đến việc nghỉ ngơi. Bởi khi đấy tôi 33 tuổi, vừa lập mái ấm gia đình và cũng bị ảnh hưởng tác động từ chấn thương. Tôi đã trải qua bốn lần phẫu thuật ở hai đầu gối cũng như mũi. Bên cạnh đó, lứa kế cận của tôi là những cầu thủ như Trương Việt Hoàng, Đức Thắng, Như Thuần, Bảo Khanh, Quốc Trung … đã văn minh. Tôi nghĩ mình chơi đủ rồi, tới lúc nghỉ thôi .Nhưng tới năm 2004, Thể Công có lúc tranh tài không tốt, đứng gần cuối và có rủi ro tiềm ẩn rớt hạng. Lãnh đạo CLB đến nhà thuyết phục tôi quay trở lại sân cỏ, và tôi nhận lời. Trong nửa quy trình tiến độ hai, đội lấy lại khí thế, vào top 5. Năm đó, tôi ghi năm bàn, kiến thiết sáu lần. Tiếc là đội thua Cảng TP HCM ở lượt cuối, nên không hề vào top 3 chung cuộc. Sau giải, chỉ huy ngành họp kiểm điểm, đồng đội phải đi nghĩa vụ và trách nhiệm một tháng vì phong độ cũng như niềm tin trong cả mùa giải có yếu tố. Lần đó, tôi quyết giải nghệ, không hề tranh tài chuyên nghiệp thêm .Sau bóng đá, Hồng Sơn tìm thấy niềm vui mới trên sân golf. Ảnh: Chevro.Sau bóng đá, Hồng Sơn tìm thấy niềm vui mới trên sân golf. Ảnh : Chevro .- Được xem là tượng đài của bóng đá Việt Nam, nhưng tại sao anh lại đứng ngoài cuộc chơi V-League – không như những người đồng đội cũ Lê Huỳnh Đức, Trương Việt Hoàng, Nguyễn Đức Thắng … ?

– Thực ra, sau một thời gian dài, tôi cũng xác định mình sẽ không dẫn dắt một đội bóng nào ở V-League. Tôi chỉ thích làm bóng đá trẻ. Kể cả khi nhận được lời mời ở các CLB chuyên nghiệp, tôi cũng không bao giờ làm. Tính cách tôi không phù hợp với nghiệp huấn luyện bôn ba. Sự khốc liệt của V-League, những bon chen ngoài xã hội, không tương đồng với con người tôi. Đó là lý do duy nhất tới giờ, tôi không dẫn dắt một đội bóng nào tại V-League.

Thực tế, tôi làm công tác làm việc đào tạo và giảng dạy cũng gần 20 năm. Năm 2002, tôi vừa đá cho Thể Công vừa nắm đội B. Ví dụ, đội chính đá vào Chủ Nhật, thì đội B sẽ chơi một ngày trước đó. Tôi cũng kinh qua những đội U11, U13, U17, U19 rồi U21. Sau này, tôi còn làm trợ lý cũng như cố vấn cho Viettel ở giải hạng Nhất cùng với những anh Đỗ Mạnh Dũng, Hải Biên .Mấy năm trước, tôi nhận được lời mời từ Xuân Thành thành phố Hà Tĩnh, Tỉnh Ninh Bình rồi cả CLB TP.HN của bầu Kiên. Bầu Kiên thậm chí còn từng mời tôi đến tận nhà để yêu cầu hợp đồng. Nhưng khi ấy tôi chưa đủ kinh nghiệm tay nghề và kỹ năng và kiến thức. Áp lực cầm quân tại V-League rất lớn. Bản thân tôi cũng mong mỏi làm thế nào mình hoàn toàn có thể sống chết với Thể Công, muốn làm thế nào sau này hoàn toàn có thể dẫn dắt Thể Công. Chưa khi nào tôi nghĩ mình sẽ đi đến một đội bóng khác. Từ bé, tôi đã dành tình cảm với thiên nhiên và môi trường bóng đá quân đội. Với tôi, việc chia tay nơi này là cả một sự đắn đo, tâm lý và quyết tử .

An Ngọc