55 năm Thể Công – Hồi kết bi hùng của một tượng đài

Ký ức hào hùng

“Từ nhân dân mà ra, bộ đội cụ Hồ là vậy và Thể Công –  một đơn vị tinh nhuệ, đặc biệt của bộ đội Cụ Hồ cũng vậy” – lời phát biểu cách đây tròn một thập kỷ của cố huyền thoại Ngô Xuân Quýnh chính là sự đúc kết một cách tinh tế, nhưng cũng đầy đủ nhất về Thể Công, đội bóng đã trở thành niềm tự hào trong trái tim hàng triệu người hâm mộ xuyên suốt 2 thế kỉ.

Thể Công là tên gọi tắt của Thể dục thể thao công tác đội, được thành lập ngày 23/9/1954, ban đầu chỉ có 11 cầu thủ, vừa đủ một đội hình thi đấu. Cố huyền thoại Ngô Xuân Quýnh năm ấy mới tròn 21 tuổi, đã có vinh dự chơi bên cạnh các đàn anh kỳ cựu như Nguyễn Văn Bưởi (Đội trưởng), Nguyễn Bá Khánh, Phạm Mạnh Soạn, Trương Vinh Thăng và đặc biệt là “túc cầu tiểu vương” Nguyễn Thông.

Trận đấu ra đời của Thể Công ( gặp đội những cầu thủ xuất thân từ giới lao động TP.HN ) cũng là trận đấu bóng đá tự do tiên phong của TP. hà Nội Thành Phố Hà Nội được tổ chức triển khai trên sân Hàng Đẫy. Khi những cầu thủ Thể Công Open, hàng ngàn người hâm mộ ngồi kín những bậc khán đài và đứng vòng trong vòng ngoài. Nhiều người còn bắc cả ghế bên ngoài để xem cho rõ .

Những hình ảnh này mãi là ký ức đẹp trong lòng người hâm mộ .

Trên đà tăng trưởng nhanh gọn, mùa hè năm 1955, lực lượng của Thể Công đã dồi dào đến mức đủ chia thành hai đội hình Thể Công A và Thể Công B tranh tài. Tham gia giải bóng đá “ Hòa Bình ” ( giải bóng đá chính thức tiên phong ở miền Bắc ), được tổ chức triển khai tại Hải Phòng Đất Cảng nhân kỉ niệm 500 ngày thành phố Cảng thoát khỏi sự chiếm đóng của Pháp, hai đội hình Thể Công đã tham gia ở hai hạng. Tại giải đấu này, Thể Công A đã xuất sắc vượt qua đội TP. Hải Phòng trong trận chung kết với tỷ số 4-3, đoạt thương hiệu chính thức tiên phong .
Một năm sau đó, cũng tại Giải vô địch toàn miền Bắc lần tiên phong được tổ chức triển khai, mang tên Thống Nhất, Thể Công lại đăng quang khi thắng đội Hoàng Diệu 3 – 2. Năm 1958, Thể Công liên tục giành chức vô địch toàn miền Bắc lần thứ 2. Lúc này, vai trò của Thể Công chính thức được định danh là “ hạt nhân trung tâm ” của bóng đá Nước Ta ( BĐVN ) .
Cựu tiền đạo Thế Anh, trong những năm tháng ấy chỉ là một … cậu bé. Nhưng ngồi trò chuyện, ông vẫn nhớ như in niềm tự hào của mình khi đọc, khi nghe từng mẩu tin về chiến tích hào hùng của Thể Công. “ Niềm tự hào ấy, từng dâng lên rạng rỡ, khi tôi cũng như nhiều người hâm mộ nước nhà được tin Thể Công làm ra thắng lợi “ thần kỳ ” trước đội Bát Nhất ( Trung Quốc ) đúng vào ngày 1/8/1961 ” – cựu cầu thủ Thế Anh hồi tưởng. Trận ấy, Thể Công đã hạ Bát Nhất với tỷ số 1-0, đó cũng chính là thắng lợi tiên phong của BĐVN trong một trận đấu quốc tế .

Một thế hệ lịch sử một thời

Năm 1967, Thể Công quyết định cử một đội bóng gồm 26 cầu thủ dưới 18 tuổi và 4 HLV sang CHDCND Triều Tiên du học. Cựu tiền đạo Thế Anh nhớ lại: “Trên đất bạn, chúng tôi đã phải rèn luyện vô cùng gian khổ. Trong thời tiết giá lạnh, các cầu thủ vẫn phải tập luyện với cường độ nặng chưa từng thấy để có thể thi đấu mỗi ngày một trận, mỗi trận… 120 phút”.

Ròng rã 11 tháng trời “ ém quân ” ở Triều Tiên, 26 cầu thủ trẻ ấy đã phải tranh tài tổng số … 55 trận với đủ những đội “ quân xanh ” từ yếu đến mạnh. Hành trang kĩ lưỡng ấy đã cho tác dụng mỹ mãn. Trận đấu chính thức tiên phong sau khi trở lại, đội hình “ du học ” của Thể Công đã vượt mặt đội Công an TP.HN với tỷ số 4-2. Sau đó, đến lượt toàn bộ những đội hạng A của bóng đá Thủ đô cũng trở thành “ bại tướng ” dưới tay họ. Hai năm sau ngày quay trở lại, thế hệ cầu thủ đi tập huấn Triều Tiên chính thức tiếp quản đội hạng A Thể Công .
Những CĐV trung niên của bóng đá Nước Ta, chắc như đinh không ai hoàn toàn có thể quên những trận đấu quốc tế oai hùng của thế hệ cầu thủ Thể Công lịch sử một thời này. Tháng 6/1973, Thể Công hạ Thanh Niên Bắc Kinh với tỷ số 3-1. Liền sau đó, đội du đấu Trung Quốc, đá 11 trận thì thắng 8, hòa 2, chỉ thua duy nhất 1 trận trước hàng loạt đối thủ cạnh tranh hạng A của nước bạn .
Đến giải SKDA 1984 ( một giải đấu bóng đá quốc tế uy tín ), Thể Công gây “ sốc ” khi vượt qua đội CHDC Đức 3-1, hòa ĐTQG Ba Lan ( lúc đó vừa đoạt hạng Ba World Cup ) 0-0. SKDA 1989 ( cũng là lần cuối giải được tổ chức triển khai ) tại Nước Ta, Thể Công đã chạm tới “ đỉnh điểm ”, với vị trí thứ Ba chung cuộc sau thắng lợi “ để đời ” 5-0 trước đội Quân đội Indonesia .
Từ những chiến tích huy hoàng ấy đã sinh ra một thế hệ cầu thủ trở thành lịch sử một thời, không riêng gì của Thể Công, mà của cả nền bóng đá Nước Ta : Thủ môn Ngọc Sơn, Trần Văn Khánh ; những hậu vệ Nguyễn Sĩ Hiển, Nguyễn Trọng Giáp, Nguyễn Văn Nhật, Vương Tiến Dũng ; tiền vệ Vũ Mạnh Hải, Phan Văn Mỵ, Lương Thái … ; những tiền đạo Nguyễn Thế Anh, Bùi Ngọc Chi, Nguyễn Cao Cường .

Trong lòng người hâm mộ, Thể Công vẫn là một tượng đài của bóng đá Nước Ta .

Chức vô địch sau cuối

Qua thời huy hoàng, Thể Công trải qua giai đoạn sa sút nghiêm trọng đầu và giữa thập kỉ 1990. Tại giải hạng A (tương đương giải VĐQG), đội bóng thi đấu không thành công. Nhiều mùa giải, Thể Công ngấp nghé khu vực xuống hạng. Hình ảnh CLB trong lòng người hâm mộ dần phai nhạt.

Thực tế này đã khiến chỉ huy Cục Quân huấn buộc phải có những đổi khác. Mùa giải 1998, nhiều trận đấu của Thể Công ( lúc này mang tên Câu lạc bộ Quân đội – CLBQĐ ), đích thân Cục trưởng Cục Quân huấn, Thiếu tướng Đỗ Trung Dương đã xuống tận sân Cột Cờ chỉ huy, góp ý về công tác làm việc đào tạo và giảng dạy. Mỗi trận đấu, dù thắng hay thua của đội, cũng được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phạm Văn Trà gọi điện động viên, san sẻ kịp thời .
Bên cạnh sự chăm sóc của chỉ huy Bộ, yếu tố chống xấu đi, quản trị giáo dục tư tưởng song hành cùng tập luyện nâng cao trình độ trình độ đã được vận dụng triệt để. Những giải pháp về việc xây dựng một ban đào tạo và giảng dạy mới, bảo vệ trình độ và cả uy tín cũng được duyệt. Cựu cầu thủ Vương Tiến Dũng đã được chỉ định làm HLV trưởng, cựu thủ môn Trần Văn Khánh giữ vai trò trợ lý .
Chỉnh đốn xong “ thượng tầng ”, Giám đốc Trung tâm thể thao Quân đội lúc đó, Đại tá Hà Quang Liêm mạnh dạn đăng kí tiềm năng giành thấp nhất là hạng 6 tại giải VĐQG 1998. Bởi theo ông, với lực lượng tập hợp gồm nhiều tuyển thủ như Hồng Sơn, Quang Hà, Tiến Anh, Đức Thắng, Như Thuần, Công Tuyền, Phương Nam … thì việc CLBQĐ liên tục lận đận tại giải VĐQG là điều khó đồng ý .
Những đổi khác chính sách và sự chuẩn bị sẵn sàng kĩ càng này đã đem lại thành công xuất sắc mỹ mãn cho CLBQĐ tại giải VĐQG 1998. Đó là mùa giải mà ngoại trừ Công an TP. Hà Nội, CLBQĐ đã vượt mặt tổng thể những đối thủ cạnh tranh ( tối thiểu một lượt trận ). Đó cũng là mùa giải đẹp nhất, đưa tên tuổi những Hồng Sơn, Quang Hà, Phương Nam … in sâu vào trái tim hàng triệu người hâm mộ. Phần thưởng xứng danh là chức vô địch sau cuộc đua song mã không thở được cùng CSG, lúc này cũng đang chiếm hữu thế hệ năng lực gồm Nguyễn Phúc Nguyên Chương, Võ Hoàng Bửu, Hồ Văn Lợi …

Tượng đài đổ sụp

Chiến công năm 1998 tưởng sẽ là bước ngoặt đưa Thể Công bước lên tầm cao mới, kế tiếp truyền thống hào hùng của những người lính đá bóng. Nhưng không ai ngờ, nó lại trở thành chiến công cuối cùng, trước khi chứng kiến những tháng ngày xuống dốc không phanh giai đoạn BĐVN chuyển đổi sang mô hình chuyên nghiệp. Không kịp thích nghi với xu thế phát triển mới của bóng đá nước nhà, Thể Công trung thành với chính sách chỉ dùng cầu thủ nội. Sự trì trệ này, cộng thêm hoạt động kém hiệu quả của lò đào tạo trẻ, nên sau khi thế hệ Hồng Sơn, Quang Hà, Đức Thắng… lần lượt giải nghệ, Thể Công suy thoái. Dấu lặng buồn nhất đã đến, năm 2004, đúng dịp kỉ niệm 50 năm thành lập, Thể Công bị rớt từ V-League xuống chơi tại giải hạng Nhất.

Mọi nỗ lực cứu vớt “ chiến hạm vừa đắm ” đã được chỉ huy Cục Quân huấn thực thi, tiền tỉ được chi ra cho 25 cầu thủ trẻ năng lực sang Bulgaria và Đức du học. Đầu năm 2007, để tiếp sức cho CLB, “ chính sách ” hoạt động giải trí cũng được “ cởi trói ” bằng việc được cho phép thuê cầu thủ ngoại về tranh tài. Thể Công cũng được chuyển giao cho Viettel quản trị và góp vốn đầu tư, giống như quy mô hoạt động giải trí doanh nghiệp của nhiều CLB khác trên cả nước .
Những biến hóa can đảm và mạnh mẽ này đã giúp Thể Công gặt hái được một số ít thành công xuất sắc đáng kể. Trong đó, đáng chú ý quan tâm là thành tích giành quyền thăng hạng V-League cuối mùa giải 2007. Tuy nhiên, đến mùa giải vừa qua, với hàng loạt hiệu quả tồi tệ trên sân cỏ đã khiến Thể Công lại chìm đắm trong khủng hoảng cục bộ. Rất nhiều tiền được tung ra chỉ để đổi lấy suất trụ hạng. Thể Công phải một lần “ thay tướng giữa dòng ”, nhưng ngay cả HLV Lê Thụy Hải ( người từng 2 lần VĐQG với CLBQĐ Tỉnh Bình Dương ) cũng không hề giúp CLB cứu vớt được cuộc khủng hoảng cục bộ khi đồng ý thất bại trong trận chung kết Cup QG trước SHB.ĐN.
Thất bại đau đớn này đã làm “ giọt nước tràn ly ”. HLV Lê Thụy Hải xin từ chức HLV trưởng. Tiếp đó, sau khi xem xét, Bộ Quốc phòng ra quyết định hành động xóa tên Thể Công khỏi đời sống bóng đá toàn quân và bóng đá chuyên nghiệp đúng ngày 25/9/2009 .
Một tượng đài sống sót suốt 55 năm qua đã sụp đổ để lại những hụt hẫng khôn nguôi trong hàng triệu con tim …

Phần tiếp : 55 năm Thể Công – Những tự hào và nuối tiếc

Bảo Nghi

Báo Gia đình và Xã hội Xuân Canh Dần

Source: https://hanoittfc.com.vn
Category: Lịch Thi Đấu